Милиони луѓе ги засукаа ракавите во последните неколку месеци за да примат вакцина против Ковид-19, но зошто не ги „засукаа“ ногавиците од панталоните наместо ракавите? И, зошто најчесто ја примаме вакцината во мускулот на надлактицата?
Како вонреден професор по медицина на Универзитетот Пурдју со искуство во јавното здравство и како мајка на две љубопитни деца, Либи Ричардс го слуша ова прашање доста често, па затоа реши да ја сподели „науката“ што стои зад него.
Прво треба да се каже дека повеќето, но не сите, вакцини се примаат во мускул. Ова се нарекува интрамускулна инјекција, пренесува порталот ScienceAlert.
Некои од нив, како што се вакцините против ротавирус, се даваат орално, а други пак, се инјектираат во поткожното ткиво, како што се вакцините против сипаниците, заушките и рубеолата.
Но, зошто е толку важен мускулот и дали е важно местото на пункција? И, зошто вакцината се инјектира во таканаречениот делтоиден мускул, триаголниот мускул на рамото?
Мускулното ткиво содржи имунолошки клетки
Мускулите се одлично место за да се прими вакцината бидејќи нивното ткиво содржи важни имунолошки клетки кои го препознаваат антигенот, мал фрагмент од вирус или бактерија што се воведува со вакцината и го стимулира имунолошкиот одговор.
Во случај со вакцина против Ковид-19, таа не го воведува антигенот, туку дава упатства за производство на истиот. Имунолошките клетки во мускулното ткиво собираат антигени и нив потоа им ги претставуваат на лимфните јазли.
Инјектирањето на вакцината во мускулното ткиво ја одржува локализацијата на вакцината, овозможувајќи одредени имунолошки клетки да ги предупредат останатите имунолошки клетки и да се фатат за работа.
Штом имунолошките клетки во мускулот ја препознаат вакцината, тие го пренесуваат антигенот во лимфните садови, кои потоа ги пренесуваат имунолошките клетки со антигенот до лимфните јазли.
Лимфните јазли, клучна компонента на нашиот имунолошки систем, содржат повеќе имунолошки клетки кои препознаваат антигени од вакцините и започнуваат имунолошки процес на создавање антитела.
Групите на лимфни јазли се наоѓаат во области близу до местото на вакцината. На пример, многу вакцини се инјектираат во делтоидниот мускул, бидејќи се наоѓа во близина на лимфните јазли лоцирани под пазувите. Кога вакцините се даваат во областа на бутот, лимфните садови не се далеку од групата на лимфни јазли во препоните.
Мускулите ја одржуваат aктивноста локализирана
Во исто време, мускулното ткиво се обидува да ја одржи реакцијата на вакцината локализирана, односно ограничена на одредено место. Затоа, инјектирањето на вакцината во делтоидниот мускул може да резултира со локално воспаление или болка на местото на инјектирање.
Доколку одредени видови вакцини се инјектираат во масното ткиво, шансите за иритација или воспалителни реакции се зголемуваат затоа што масното ткиво е помалку снабдено со крв, што резултира во послаба апсорпција на некои состојки на вакцината.
Вакцините за кои се потребни додатоци или состојки кои го подобруваат имунолошкиот одговор на антигенот мора да се инјектираат во мускулот за да се избегне поголема иритација и воспаление. Овие додатоци работат на различни начини да стимулираат што е можно посилен имунолошки одговор, објаснува ScienceAlert.