4 февруари – Светски ден за борба против ракот: Епидемија која е глобална и брзо се развива
Светскиот ден за борба против ракот е глобален настан што го славиме секоја година на 4-ти февруари. На овој ден се обединуваме во обид да зачуваме милиони животи преку подигање на свеста за болеста.
Зошто Светскиот ден на ракот е толку важен?
Бидејќи епидемијата на ракот е глобална и брзо се развива. Секоја година новооткриените случаи надминуваат значително 30 000. Најголем дел од нив се појавуваат – на дојка, на белите дробови и трахеата, на простатата, дебелото црево и матката.
Малигнитети се голем проблем во нашето современо општество, каде што глобалните трендови продолжуваат. Според податоците на Светската здравствена организација (СЗО) ракот е водечка причина за смртните случаи предизвикани од хронични неинфекциозни болести, а секој петти смртен случај во светот е резултат на рак. Речиси 80% од малигните заболувања се должат на факторите на надворешната средина, начинот на живот и дејство на луѓето и нивното однесување, навики и обичаи. Докажана е улогата на 4 главни ризични фактори – употребата на тутун и производи од тутун, нездравата исхрана, намалената физичка активност и употреба на алкохол. Употребата на тутун е најважниот фактор на ризик за рак кој предизвикува околу 20% од смртните случаи од рак во светот и околу 70% од смртните случаи од рак на белите дробови во светски рамки.
Во Европската унија (ЕУ) заболувањата од рак се втората по фреквенција причина за смрт на кардиоваскуларните болести. Секоја година две од десет жени и тројца од десет мажи умираат од рак, а на околу 3,2 милиони Европејци им се препишува оваа дијагноза. Статистиките покажуваат дека инциденцата на рак на мажите и кај жените продолжува да расте и покрај подобрата профилакса и третман. Со зголемување на должината на животот и возраста на населението се очекува и зголемување на бројот на пациентите со рак. Околу една третина од смртните случаи од рак се должи на 5 водечки однесувања и ризици: индекс на висока телесна маса, низок внес на овошје и зеленчук, недостаток на физичка активност, пушење, употреба на алкохол.
Познавањето на причините за развој на рак, како и редовната профилакса може да ја намали инциденцата или болеста во раните фази. Многу видови на рак имаат големи шанси за лекување ако се откријат во рана фаза.
Добрата вест е дека околу 30% од заболувања од рак се потенцијално превентивни. Ризикот од развој на болеста може значително да се намали ако: Престанете со пушењето и избегнувате соби каде што можете да станете пасивни пушачи; Не злоупотребувајте го алкохолот, особено концентрирани пијалоци; Избегнувајте прекумерна изложеност на сонце; Одржувајте здрава тежина преку здрава исхрана и вежбајте редовна физичка активност; Заштитете се од инфекции кои можат да предизвикаат рак; Редовно одете на превентивни прегледи.